Katten en hun grenzen
Zo weet je of je kat wél of géén contact wil
Katten zijn meesters in subtiele communicatie. Ze vertellen ons precies of ze contact willen, maar vaak fluisteren ze het in plaats van te schreeuwen. Als eigenaar moet je dus leren kijken en luisteren.
Voorbeeld 1: Dinky zei “nu even niet”
Oppaskatje Dinky lag rustig te slapen op een kussen (zie foto hierboven). Toen ik dichterbij kwam, draaide ze één oortje naar me toe… en daarna weer terug. Geen gegrom, geen klauw, gewoon een nette boodschap: “Ik weet dat je er bent, maar ik heb nu geen zin in contact.”
Door haar met rust te laten, liet ik zien dat ik haar grens respecteerde. En wat denk je? Even later kwam ze zélf naar me toe.
Voorbeeld 2: Jazz nodigt me uit
Soms is het juist wél tijd voor aandacht. Zoals oppaskatje Jazz, de kat op de foto hierboven: die stond rechtop, maakte oogcontact en zette haar pootjes op mijn knie. Toen ik rustig mijn hand uitstak, kwam ze nieuwsgierig snuffelen.
Een hand laag en ontspannen aanbieden is een vriendelijke uitnodiging. In de reactie van je kat laat hij precies zien wat hij bedoelt:
- Kopjes geven of tegen je hand duwen → dit is een duidelijke “ja, ik wil contact”.
- Even ruiken en dan wegdraaien → dat is weer de subtiele “nu even niet”-boodschap.
Wat is aai-agressie?
Veel mensen kennen het: je zit je kat te aaien en ineens: hap of krab! Dat is aai-agressie. Het ontstaat vaak omdat wij eerdere signalen van de kat hebben genegeerd. Katten raken dan overprikkeld en grijpen naar de enige optie die ze nog hebben: een harde “nee”.
Waar kun je op letten?
- Oren: draaien de oren even jouw kant op en weer terug (zoals bij Dinky), dan zegt je kat: “ik weet dat je er bent, maar laat me met rust.” Oren plat, opzij of naar achteren zijn een nóg duidelijkere boodschap: niet aanraken, afstand houden.
- Ogen: zacht knipperen = ontspanning. Een kat die wegkijkt kan aangeven: “ik heb nu geen interesse.” Een starre blik met grote pupillen betekent spanning. Ook dan beter geen contact.
- Staart en houding: een ontspannen lichaam en rustige staart wijzen op ontspanning. Een zwiepende staartpunt of stijve houding = tijd om te stoppen.
- Actief contact: kopjes, tegen je hand duwen of – zoals hierboven – pootjes op je knie zetten, zijn duidelijke uitnodigingen.
Waar kun je een kat het beste aaien?
De meeste katten waarderen het als je ze aait op deze plekken:
- Rondom de wangen
- Onder de kin
- Bij de oortjes
- Over de kop en nek
Vermijd de buik, onderkant van de rug en staart: dat zijn vaak gevoelige gebieden.
Wanneer laat je een kat altijd met rust?
Sommige momenten zijn simpelweg geen uitnodiging voor contact. Laat een kat met rust wanneer hij:
- Eet of drinkt
- De kattenbak gebruikt
- Slapen of rusten (zoals Dinky in haar kussenmoment)
Respecteer je die momenten, dan voelt je kat zich veiliger – en zal hij juist vaker zélf contact zoeken.
Een simpele regel: laat de kat zelf kiezen
Onderzoek laat zien dat katten veel vriendelijker reageren als ze zelf de keuze hebben om contact te maken. Een handige vuistregel is de 5-seconden-test: aai kort, stop, en kijk wat je kat doet. Zo houd je het contact prettig voor jullie allebei.
Tot slot
We kunnen glimlachen om het idee van “grensoverschrijdend gedrag”, maar voor katten is het bittere ernst. Zij geven hun grenzen subtiel aan – en als we die negeren, volgt er een harde correctie. Herken je de signalen wél, dan voorkom je krassen en aai-agressie en krijg je een kat die zich veilig voelt en juist vaker zélf naar jou toekomt.
Wil je meer weten of speelt er bij jouw kat al een gedragsprobleem? Kijk dan op mijn pagina over
gedragstherapie voor meer informatie en mogelijkheden.
